زبان مازندرانی به زبان مازنی، مازِرونی، تبری و گِلِکی معروف است که در گروه زبان‌های کناره دریای خزر قرار دارد، اما بیشتر مردم مازندران زبانشان را گِلِکی می‌نامند.
زبان مازندرانی در بخش شمالی کشور رایج است. البته باید بدانیم که این زبان در دیگر استان‌ها هم پراکنده است و فقط مردم مازندران به آن تکلم نمی‌کنند. به جز مازندران در برخی نقاط استان‌های گلستان، سمنان، تهران و البرز هم، مردم مازندرانی صحبت می‌کنند. به‌عنوان نمونه در بندرگز، کردکوی، گرگان و علی‌آباد کتول گلستان، در شهمیرزاد، شاهرود، گرمسار، دامغان، کلاته رودبار، آرادان، دیباج، مجن، کهن‌آباد، خطیرکوه، فولادمحله، فروان و چاشم سمنان، در فیروزکوه و دماوند تهران و همچنین در طالقان، ولاترو و شهرستانک البرز مردم مازندرانی صحبت می‌کنند.
گویش شهمیرزادی یکی از گویش‌های مازندرانی و در شهرستان مهدیشهر سمنان وجود دارد.
گویش گرگانی‌کهن، گویش طبری استرابادی و کتولی جزو گویش‌های مازندرانی هستند که در گرگان کاربرد دارند.
گویش طبری استرابادی در دهستان استرآباد جنوبی، دهستان انجیرآب، دهستان روشن آباد و شهر گرگان، گویش کتولی در شهرستان علی‌آباد کتول و دشت کمالان، گویش طبری استرابادی در استرآباد شمالی و دهستان قرق، زیارت، اصفهان‌کلاته، لمسک، زنگیان و کلاجان قاجار شهرستان گرگان کاربرد دارد.
طبری رویانی یکی از قدیمی‌ترین گویش‌های زبان مازندرانی است که در نواحی غربی طبرستان استفاده می‌شود. مردم نور، نوشهر، چالوس، کلاردشت، عباس‌آباد، تنکابن و رامسر به زبان طبری و گویش طبری سخن می‌گفتند.
گویش طبری کجوری نیز جزو زبان مازندرانی است که در شهرستان‌های نور و نوشهر و نواحی شرقی چالوس کاربرد دارد.
گویش طبری کلارستاقی نیز شاخه‌ای از گویش طبری رویانی است که در چالوس، کلاردشت، عباس‌آباد و همچنین نواحی شرقی تنکابن مانند نشتارود گویش می‌شود.
شامل هزار جریب شرقی، شاه کوه زیارت، بالاجاده، رادکان، گزشرقی و غربی و روستاهای غیرترکمن نشین از زنگی محله گرگان و چهاردانگه تا گلوگاه.
شامل هزار جریب شرقی، شاه کوه زیارت، بالاجاده، رادکان، گزشرقی و غربی و روستاهای غیرترکمن نشین از زنگی محله گرگان و چهاردانگه تا گلوگاه.
شامل چهاردانگه هزارجریب از سورتی تا کیاسر و روستاهای مناطق جلگه‌ای از گلوگاه، شاه کیله تا انتهای منطقه قره طغان و رودخانه نکارود.
شامل مناطق کوهستانی فیروزکوه، سوادکوه و روستاهای جلگه‌ای حد فاصل بین کیاکلا، جویبار و روستاهای کوهپایه‌ای بیشه‌سر.
: از مناطق کوهستانی چلاو آمل تا بندپی، امامزاده حسن در سمت غربی آلاشت و نواحی جلگه‌های حد فاصل فریدونکنار، بابلسر، بهنمیر، کیاکلا تا روستاهای کوهپایه‌ای کهنه خط، گنج افروز و بابل کنار.
از کوهستان‌های بندپی تا چلاو، لاریجانات، نمارستاق و کلارستاق آمل تا حوالی امامزاده هاشم و جلگه‌های دو سمت هراز، دشت‌سر و محمودآباد و کوهپایه‌ها و جلگه‌های جاده چمستان، آمل و نور.
شامل بخشی از روستاهای بیرون بشم، کجور، محال ثلاث و جلگه‌های حد فاصل سرخ رود تا رودخانه چالوس.
شامل مناطق کلارباستانی، برخی از روستاهای کوهپایه‌ای منطقه بیرون بشم ولنگا و نواحی جلگه‌ای از آب چالوس و عباس‌آباد و رودخانه نشتا به مرکزیت عباس‌آباد.
شامل لهجه‌های منطقه دوهزار و سه هزاری و خرم‌آبادی و گلیجانی و چالکش یعنی جلگه‌های حد فاصل آب نشتا تا آب شیرود.
شامل نواحی روستایی کوهستانی شمال شاهوار و مناطقی چون کتول، پیچک محله، محمودآباد، فاضل آباد و جلگه‌های غیرترکمن نشین بلوک استارآباد قدیم.
شامل مناطق اوشان، فشم، شمشک، گاجره و روستاهای کوهپایه‌ای توچال تا مناطق غربی رودخانه جاجرود.
شامل هزار جریب شرقی، شاه کوه زیارت، بالاجاده، رادکان، گزشرقی و غربی و روستاهای غیرترکمن نشین از زنگی محله گرگان و چهاردانگه تا گلوگاه.
شامل نواحی کوهستانی شهرستان دماوند، رودهن، بومهن تا فیروزکوه.